21 november 2019
https://www.aartsbisdom.nl/kardinaal-eijk-boodschap-ariens-ook-nu-actueel/ gelezen op 17 december 2019
De jaarlijkse Ariëns-gedachtenisviering werd ook dit jaar gehouden op de derde zondag van november. Kardinaal Eijk was hoofdcelebrant in deze Eucharistieviering in de St. Jacobuskerk te Enschede. Pastoor Paul Daggenvoorde (Jacobus de Meerdere-parochie) concelebreerde, geassisteerd door diaken Th. Reuling ofs (parochie H. Gabriël), lid van de Orde van Franciscaanse Seculieren en van het Ariëns Comité.
Zoals gebruikelijk verleende de Kon. Enschedese Leo Harmonie medewerking aan de viering. Deze harmonie werd in 1893 door Ariëns zelf opgericht. Na de H. Mis was er een informeel samenzijn in het parochiecentrum.
In zijn preek verwees kardinaal Eijk naar de lezing die hij eind 2018 in het Techniekmuseum in Hengelo hield voor het symposium ‘Kerk en Vakbeweging’, belegd door CNV en FNV. “In mijn bijdrage betoogde ik dat de sociale kwestie van de 19de eeuw is teruggekeerd,” aldus de Utrechtse aartsbisschop. Toen Ariëns in oktober 1886 in Enschede aantrad was het een smerige fabrieksstad, waar vele arbeiders uit wanhoop aan de drank gingen. Kardinaal Eijk: “En wat zien wij nu, anno 2019 in Enschede, na jarenlange groei van de economie? Er is een grote kloof tussen arm en rijk. Veel mensen die fulltime werken, verdienen desondanks te weinig om de eindjes aan elkaar te knopen. Eigenlijk worden zij uitgebuit. De economische groei komt vooral de hoger opgeleiden ten goede. Mensen die geen werk hebben, moeten zien rond te komen van een heel lage uitkering. De grote meerderheid van hen zou graag werken en voelt zich door werkeloosheid in hun menselijke waardigheid aangetast. En ook al is in Enschede de werkeloosheid de laatste jaren gedaald, zoals in heel Nederland, toch stond Enschede vorig jaar met 7,1 procent werkeloosheid in de top 5 van Nederlandse steden met de hoogste werkeloosheid. Landelijk bedroeg dat toen 3,9 procent. Armoede valt niet zo in het oog als in de 19de eeuw maar is nog steeds een actueel probleem. Anders hoeven we vandaag tijdens de offerande geen inzameling te houden voor de voedselbank. Daarom is de boodschap van Alphons Ariëns ook nu nog steeds actueel.”
‘Licht van Christus’
Ariëns hielp arbeiders niet alleen individueel of als groep in zijn parochie. Hij zag in dat er ook wat moest worden gedaan aan de sociale structuur van de samenleving die armoede in de hand werkte. Daarvoor werkte hij aan de vorming van een katholieke sociale beweging die uiteindelijk zou leiden tot de oprichting van de Katholieke Arbeidersbond. “Het valt zeer te betreuren dat zijn boodschap in dit opzicht in vergetelheid is geraakt. In onze hyper-individualistische samenleving zijn mensen niet gewoon zich aan te sluiten bij een vereniging,” aldus kardinaal Eijk.
Alphons Ariëns ondervond tegenstand, “van collega-priesters en zelfs van zijn aartsbisschop. Dat was toen blijkbaar al een moeilijke figuur,” aldus de huidige aartsbisschop. “Mgr. Van de Wetering, de toenmalige aartsbisschop, had aanvankelijk weinig op met het begin van de katholieke sociale beweging. Pas veel later, tegen het einde van de jaren ‘10 van de vorige eeuw, kreeg hij oog voor de verdiensten van mgr. Ariëns en ging hij hem waarderen.”
“Alphons Ariëns vertegenwoordigde als priester Jezus in persoon. In wat hij zei, in zijn sobere levenswijze en in wat hij deed voor medemensen in nood in zijn tijd straalde het licht van Christus’ liefde helder door. Hij bracht zo licht in het leven van veel arbeiders en armen. Bomen groeien niet tot de hemel, maar de zielen van mensen wel, of ze nu rijk of arm zijn, als zij zich door Christus, de zon van de gerechtigheid laten leiden. Dit licht van Christus straalde door in de persoon van Alphons Ariëns.”