Financieel overzicht 2022
Inkomsten en uitgaven 2022 | ||
Baten | ||
Verkopen winkel | € 20 | |
Giften | € - | |
Legaten | € - | |
Rente | € 4 | |
Totaal | € 24 | |
Lasten | ||
Overhead kosten | € 343 | |
Lezingen | ||
Herdenkingen | € 393 | |
Kosten Ariënsprijs 2022 | € 440 | |
Totaal | € 1.176 | |
Resultaat | € 1.152 | |
Vermogen op 31 december 2022 | ||
Reservering Ariënsherdenking | € 17.000 | |
Reservering Ariënsprijs | € 3.061 | |
Reservering zaligmakingsproces | € 32.074 | |
Algemene reserve | € 5.608 | |
Vermogen | € 57.743 |
- Steun het Ariëns Comité: NL67 RABO 0118 0417 38
Jaarverslag 2022 van de Stichting Het Ariëns-Comité
Een jaar van de Stichting Het Ariëns-Comité (in het vervolg genoemd het Ariëns Comité) kent enerzijds een vaste structuur van activiteiten en vergaderingen, anderzijds een diversiteit aan andere, meer spontane gebeurtenissen.
De vaste jaarlijkse activiteiten betreffen de landelijke Ariënsgedachtenis-viering op de derde zondag van november in Enschede, de Ariëns herdenking in Maarssen op de laatste zondag van augustus en de Ariëns-lezing meestal in het voorjaar. Naast de periodieke voorbereiding van deze activiteiten, vraagt een aantal andere taken continue aandacht, zoals de zorg voor de devotiekapel in de St. Jacobus de Meerdere-kerk te Enschede, het voeren en stimuleren van het proces voor de zaligverklaring van de Dienaar Gods Alphons Ariëns en het bijhouden van de website www.arienscomite.nl.
Het bestuur van het landelijk Ariëns Comité komt bijeen in een voor- en een najaarsvergadering in Apeldoorn. Aan het begin van elk jaar is er een overleg tussen het dagelijks bestuur van het Ariëns Comité en mgr. Th.C.M. Hoogenboom, hulpbisschop en vicaris-generaal van het Aartsbisdom Utrecht, over zaken die te maken hebben met het Ariëns Comité en met de voortgang in het zaligverklaringsproces van de Dienaar Gods Alphons Ariëns.
Oud vice-postulator en oud bestuurder van het Ariëns-Comité mgr. J.A. de Kok O.F.M. mocht op 6 maart van dit jaar vieren dat hij veertig jaar geleden tot bisschop werd gewijd. Mw. Th. Veneberg-Elfrink en dhr. J. Westendorp namen afscheid als bestuurders van het Ariëns Comité.
– Bij de Ariënsgedachtenis-viering in de St. Jacobus de Meerdere-kerk te Enschede op zondag 20 november (tevens hoogfeest van Christus Koning) was mgr. H. Woorts, hulpbisschop van Utrecht, de hoofdcelebrant. Hij werd geassisteerd door P. Daggenvoorde, pastoor van de parochie St. Jacobus de Meerdere te Enschede, en Th. Reuling ofs, als permanent diaken verbonden aan de parochie H. Gabriël te Didam e.o., tevens lid van de Orde van Franciscaanse Seculieren (ofs) en van het Ariëns Comité. Het thema was “Alphons Ariëns - priester met een missie”. Tevens werd aandacht besteed aan de Werelddag van de Armen. Medewerking aan de feestelijke viering verleenden het Ariëns Koor uit Enschede en de Stadsharmonie, waarvan na fusie ook deel uitmaakt de Koninklijke Enschedese Leo Harmonie, in 1893 door Ariëns zelf opgericht.
– De Ariëns-herdenking in Maarssen vond plaats op zondag 28 augustus. Zoals altijd was er eerst een stille bedevaart van de Heilig Hartkerk in Maarssen naar de begraafplaats Beresteijn, waar een gebedsviering bij het graf van Alphons Ariëns werd gehouden met mgr. H. Woorts als agens. Deze was ook de hoofdcelebrant in de daarop volgende Eucharistieviering in de Heilig Hartkerk. Aanwezig waren traditiegetrouw de docenten en seminaristen (en hun naaste familie) van de Utrechtse priesteropleiding het Ariënsinstituut. Voor hen vormt de Ariënsdag in Maarssen het begin van het nieuwe studiejaar. Tijdens de viering werd door dhr. H. Crijns van het Ariëns Comité een bronzen Ariëns-beeld uit de serie van Bon Ingen Housz overhandigd aan de parochie (zie ook de Bijlage bij dit Jaarverslag). De stemmige eucharistieviering eindigde weer met het huldelied voor Alphons Ariëns.
– Ook in de geloofsgemeenschap van de H. Willibrord te Steenderen (die deel uitmaakt van de parochie HH. Twaalf Apostelen) werd dit jaar weer aandacht geschonken aan Alphons Ariëns.
Na enkele malen uitstel vanwege covid-19 kon op 22 april in het KDC te Nijmegen eindelijk weer de Ariëns Lezinggehouden worden. Dhr. Chr. Dols, conservator Radboud Erfgoed bij de Universiteitsbibliotheek Nijmegen en lid van het Ariëns Comité, sprak onder de titel “Van League of the Cross naar Kruisverbond” over het voorbeeld van kardinaal Manning voor Ariëns op het gebied van de drankbestrijding. De teksten van de Ariëns-lezingen (vanaf 2001) staan integraal op de website www.arienscomite.nl. Deze Ariëns Lezing 2022 werd vanwege de beperkingen rond de covid-epidemie ook via livestream uitgezonden. De opname is terug te zien op het YouTube kanaal van het Katholiek Documentatie Centrum Nijmegen. Dr. Chr. Dols publiceerde een ingekorte versie van de Ariëns Lezing 2022 in de “KDC Impressie” 30(2022)juni-pag. 4-7 (zie ook de Bijlage bij dit Jaarverslag).
De organisatie rond de Maria-Ariëns kapel is in handen van de parochie St. Jacobus de Meerdere, i.c. de gelijknamige locatie, te Enschede. Mw. Slaghuis-Almari en mw. Kortman-Huizinga houden de kapel netjes. Ook de interieurgroep draagt hier haar steentje aan bij. Het Ariëns-Comité is hen daar zeer dankbaar voor. Het aantal bezoekers is na de sluitingen vanwege covid-19 weer toegenomen.
Er zijn ook dit jaar weer vorderingen gemaakt in het zaligverklaringsproces van de Dienaar Gods Alphons Ariëns.
- Het Ariëns Comité werkt sinds 2015 aan een nieuwe Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis Alphonsis Ariëns, in te dienen bij de Congregatie voor Zalig- en Heiligverklaringen in Rome. Vijf onderdelen hiervan zijn inmiddels klaar en aan het zesde wordt gewerkt. Alle teksten van hoofdstukken en brondocumenten zijn in het Italiaans vertaald door dhr. R. Valk. Dit zesde onderdeel is de Fama Sanctitatis (de geschiedenis van de roep van heiligheid en de levende devotie). De (samenvattende) tekst voor dit zesde onderdeel is einde 2021 gevorderd van 1928 tot en met 1945. Voor elke vermelding is een achterliggend brondocument aanwezig.
- Dhr. H. Crijns heeft het afgelopen jaar veel tijd besteed aan bronnenwerk voor het te schrijven hoofdstuk over de Fama Sanctitatis voor de Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis Alphonsi Ariëns. Vooral bronnen van de jaren zestig tot negentig zijn aan bod gekomen. Het is nu mogelijk om het schrijfwerk aan het samenvattende hoofdstuk te vervolgen vanaf 1945.
- Het Ariëns Comité blijft oproepen tot nieuwe getuigenissen van gebedsverhoring op voorspraak van Ariëns.
Andere activiteiten rond zaligverklaring en devotie
- In 2022 hebben we vijf reliekaanvragen ontvangen. Vanuit de Verenigde Staten, Colombia, de Filippijnen, Nederland en Brazilië. Dit leverde ons enkele bijzondere contacten op, waaruit bleek dat bij bepaalde personen in het buitenland veel kennis over Ariëns aanwezig is.
- Het geïllustreerde Overzicht van Ariëns Bidprentjes is in 2022 verder aangevuld. Het document is te lezen op onze site: https://arienscomite.nl/over-ariens/publicaties/402-overzicht-bidprentjes-ariens-2021. In het aprilnummer van ‘OpTocht’ staat een artikel over de bidprentjes (zie ook de Bijlage bij dit Jaarverslag). Blijkens o.a. een mededeling van postulator Lohman O.F.M. tijdens het eerste diocesane zaligverklaringsproces 1958-1965 mag geschat worden dat er in de loop van de tijd ca. 3,5 miljoen Ariëns-bidprentjes zijn gedrukt.
– Van de Engelse gebedsfolder zijn 50 folders geprint. De Italiaanse versie van de gebedsfolder is ook gereed gekomen. De pdf moet nog op de Italiaanse versie van de website gepubliceerd worden.
- Dhr. H. Crijns maakte in juli het concept voor een Noveenboekje eerbiedwaardige Dienaar Gods Alphons Ariëns. Het concept wordt door enkele meelezers gevolgd en zal hopelijk in 2023 als publicatie kunnen verschijnen, zowel in digitale vorm als in drukvorm.
- Tijdens de wekelijkse eucharistieviering op maandagavond in de St. Jacobus de Meerdere-kerk te Enschede wordt elke keer tijdens de voorbeden gebeden voor de zaligverklaring van de Dienaar Gods Alphons Ariëns. Dit gebeurt ook tijdens de Eucharistische Aanbidding in dezelfde Jacobuskerk op maandag- en dinsdagavond.
De website www.arienscomite.nl functioneert goed, zowel qua structuur als wat betreft de beveiliging. Er is voldoende kopij. Ook zijn dit jaar weer enkele digitale Nieuwsbrieven uitgegaan.
Op zaterdag 22 oktober werd in Deventer de Ariëns Prijs voor Diaconie 2022 uitgereikt. De uitreiking van deze prijs vindt om de drie jaar plaats. Dit jaar is de zevende editie gehouden. De jury van acht personen onder voorzitterschap van de heer H. Crijns had 25 diaconale projecten genomineerd voor de prijs en deze ook bezocht en de deelnemers eraan geïnterviewd. Deze interviews, voorzien van theologisch commentaar door de jury, zijn gebundeld in het boekje ‘Er gebeurt meer dan je doet’. Het boekje is in een oplage van 1.900 verschenen en ruim verspreid in het Aartsbisdom Utrecht.
Hulpbisschop mgr. Th.C.M. Hoogenboom heeft tijdens de druk bezochte bijeenkomst in Deventer-Colmschate uit deze 25 genomineerde projecten de drie laureaten bekend gemaakt. De dag werd geopend met een korte gebedsviering. Daarna volgden interviewblokken met vertegenwoordigers van genomineerde initiatieven. Oud-diocesaan diaconaal werker de heer J.B.J. Oldenhof lichtte in een ‘theologisch commentaar’ de achtergrond toe van hoe de jury naar de genomineerde projecten heeft gekeken.
De 25 genomineerden zijn op de website van het Aartsbisdom Utrecht kort gepresenteerd ten behoeve van de stembus voor de Publieksprijs, die einde juli is geopend. Er is tot aan begin oktober heel veel gestemd. De stembus is tot 17 oktober bezocht door 24.485 unieke bezoekers en er zijn in totaal 11.335 stemmen uitgebracht.
De Ariëns Prijs voor Diaconie 2022 ging naar het Meester Geertshuis te Deventer, dat zich richt op mensen met schulden en financiële problemen. Het is oecumenisch opgezet en werkt structureel samen met veel organisaties in Deventer. Zij kregen een geldbedrag en een uniek kunstwerk. Eveneens een geldbedrag en een uniek kunstwerk kregen de winnaars van de tweede prijs te weten het initiatief van de Werkgroep Diaconie en Caritas Nieuwegein (parochie H. Drie-eenheid) om kleding in te zamelen voor de gedetineerden van de Penitentiaire Instelling in Nieuwegein. De PublieksPrijs werd met 34 procent van de ruim 11.000 uitgebrachte stemmen gewonnen door de tienergroep M25 van de Sint Jorisparochie uit Almelo. De naam verwijst naar hoofdstuk 25 volgens het Evangelie van Matteüs, waarin de werken van barmhartigheid staan beschreven. Vertegenwoordigers van alle 25 genomineerde projecten en de juryleden kregen als aandenken een klein kunstwerk.
Elk jaar proberen we aandacht te schenken aan een bepaald thema met betrekking tot Alphons Ariëns. Het thema van dit jaar was gerelateerd aan Ariëns’ priesterschap, omdat het in 2022 100 jaar geleden was dat Ariëns zijn 40-jarig priesterjubileum vierde. Het ‘cadeau’ dat hij bij dit jubileum ontving, bestemde hij voor een leerstoel Missiologie aan de op te richten katholieke universiteit. Missie was ook het thema van de Ariënsgedachtenis-viering in Enschede.
Het Ariëns Comité onderhoudt contacten met verschillende organisaties, die een band hebben met Alphons Ariëns.
- De contacten met de Franciscaanse familie lopen vooral via ons bestuurslid diaken T.H.M. Reuling ofs van de Orde van Franciscaanse Seculieren.
- De band met vakcentrale FNV loopt via dhr. G. van der Meulen, lid van het bestuur, terwijl bestuurslid dhr. A. van Kints de band met de vakcentrale CNV onderhoudt.
- De band met het Katholiek Documentatie Centrum Nijmegen wordt onderhouden door bestuurslid dhr. Chr. Dols.
- Het Ariëns Comité heeft goede contacten met de RK Studentenvereniging Alfons Ariëns van de Universiteit Twente (officieel genaamd: Stichting Ariëns Katholieke Studenten).
- Met het Ariënsinstituut, het seminarie van het Aartsbisdom Utrecht, zijn jaarlijks contacten, die o.a. samenhangen met de Ariëns-herdenking in Maarssen eind augustus.
- De Koninklijke Enschedese Leo Harmonie, vaste deelnemer aan de Ariëns gedachtenisviering, fuseerde in 2020 met het Muziekcorps der voormalige Schutterij tot de Stadsharmonie Enschede. Onze betrekkingen met deze harmonie zullen dezelfde blijven.
- Soortgelijke banden zijn er met het Ariënskoor van de parochie St. Jacobus de Meerdere.
- De contacten met de Stichting Sobriëtas, die van oudsher sterk betrokken is bij het zaligverklaringsproces van Alphons Ariëns, worden jaarlijks door het bestuur onderhouden.
De heiligverklaring van Titus Brandsma O.Carm. (15 mei 2022) is een mooie aanleiding om uit te zoeken of er uitspraken zijn van Titus over Alphons Ariëns en hoe de betrekkingen tussen beiden geweest zijn. Via dhr. Chr. Dols heeft dhr. J. Hinke contact gelegd met de voorzitter van het Titus Brandsma Instituut, prof. J. Oosterman, inzake de relatie Titus Brandsma – Alphons Ariëns. Dit heeft nog geen concreet gevolg gehad. De heiligverklaring heeft geleid tot allerlei artikelen in de media, waarin bij sommige onder andere ook verwezen is naar het zaligverklaringsproces van Alphons Ariëns.
Na jarenlange voorbereidingen is de herinrichting van het Ariënsplein met Ariënsmonument in Enschede nabij stadscampus Saxion in 2022 afgerond. Het standbeeld van Ariëns, op 16 juni 1934 door het Ariëns Comité onthuld en geschonken aan de stad Enschedé, staat nu centraal op het Ariënsplein, dat tevens de toegang is geworden tot de nieuwe campus van de Saxion Hogeschool. Het geheel zal nog mooier worden als de beplanting meer vorm gaat krijgen.
Ook in 2022 werden weer documenten en voorwerpen aan het archief en de collecties van het Ariëns Comité toegevoegd. Ook verschenen er weer publicaties over Ariëns. Voor de resultaten op dit gebied verwijzen we naar de Bijlage bij dit Jaarverslag.
J.N. Hinke, secretaris
m.m.v. van H.J.G.M. Crijns, vice-voorzitter
Bijlage bij het Jaarverslag 2022 van het Ariëns-Comité
Het Ariëns Comité verzamelt kunstwerken, voorwerpen en boeken die met de priester Alphons Ariëns te maken hebben.
De navolgende objecten konden in 2022 worden getraceerd of aan de collectie van het eigen archief- en documentatiecentrum in Haaksbergen worden toegevoegd.
De kunstenaar Bon Ingen-Housz (1881-1953) maakte in 1937 een verkleinde weergave van het Ariëns standbeeld van August Falise in Enschede. Het landelijk R.K. Werkliedenverbond kocht van dit bronzen Ariëns beeld een serie van 25 beelden voor de eigen kantoren. Van deze serie heeft het Ariëns Comité er 21 in beeld. Waarschijnlijk heeft de Katholieke Arbeiders Jeugd ook een serie beelden besteld, maar daar is geen schriftelijke bron van voorhanden. Op de website staat alle informatie over deze serie en waar de beelden zich thans bevinden.
– In de ‘Nieuwe Haarlemsche Courant’, jaargang 64, nummer 21317, dinsdag 09 augustus 1938, wordt door een journalist een bezoek gebracht aan de kunstgieterij van de N.V. Eerste Nederlandsche Witmetaalfabriek aan de Doezastraat te Leiden. Hij maakt in zijn artikel melding van de serie Ariëns beelden, die in opdracht van het RK Werklieden Verbond door deze kunstgieterij is gemaakt. Er wordt een aantal van 25 exemplaren genoemd.
– Het Ariëns-Comité heeft kunnen achterhalen dat het RKWV en de Jonge Werkman (voorloper van de Katholieke Arbeiders Jeugd) in de jaren 1938 en later bronzen beelden hebben uitgedeeld aan mensen van de organisatie bij pensionering of jubilea. Johan Mulders van St Paulus onderwijzersbond ontving het bronzen Ariënsbeeld in 1938, Pastoor Heezemans van Waalwijk van de RK Werklieden in 1939; jubilaris Wenders van RKWV Houthem in november 1939, RKWV voorman J. de Koning uit Maastricht ontving een Ariënsbeeld van de Werklieden Bond in 1940; aan Jos Veldman werd in februari 1941, aan pater Henri de Greeve SJ van de Bond Zonder Naam in 1951 een beeld geschonken. Van de familie hebben we vernomen dat ook Ariëns-beelden zijn gegeven aan Nico Schuurmans en aan Ton van Herpen van de Jonge Werkman. En er zijn ook beelden geplaatst in de kantoren van de diocesane RKWV bonden. Van vier beelden weten we niet waar die heden ten dage zijn. Van de rest hebben we inmiddels een aardig beeld gekregen.
– Ariëns Comité bestuurder P. Quik wist al heel lang dat er zo’n beeld uit de serie van Bon Ingen Housz in Maarssen aanwezig was bij de familie Kottman, omdat het op Ariënsdag altijd ten toon gesteld werd in de vensterbank. De familie woont dichtbij de kerk van Maarssen. Dhr. J. Kottman had het Ariëns-beeld verworven op een jaarmarkt van Emmaüs Haarzuilens in het jaar 1968 of 1969. Het beeld is vermoedelijk afkomstig uit een boedel van een van de kantoren van de RK Werkliedenvereniging in het aartsbisdom Utrecht, die einde jaren zestig is opgeheven vanwege de vorming van de Katholieke Arbeiders Bond, de KAB. Vermoedelijk van een kantoor in of om Utrecht. Het Ariëns Comité heeft het beeld verworven van de familie Kottman en op Ariënsdag 2022 geschonken aan de Heilig Hartkerk te Maarssen. Het beeld zal een dagelijks zichtbare plaats krijgen in het kerkgebouw en hierdoor de herinnering aan de persoon van Alphons Ariëns levend houden in de geloofsgemeenschap.
- Uit een reactie van dhr. B. Gosen uit Enschede blijkt dat er behalve deze bronzen beelden van Ariëns ook gipsen beelden bestaan. Er staat een nader gesprek met hem op het programma.
– Bekend was uit de Ariënsgedachtenis-kerk in Enschede een beeld van Alphons Ariëns met de encycliek ‘Rerum novarum’ in zijn hand. Het was een topstuk op onze tentoonstelling in Haaksbergen. Op Hemelvaartsdag 2022 heeft dhr. H. Crijns via Marktplaats eenzelfde beeld gekocht van een handelaar in religieuze voorwerpen. Dit beeld is in 1938 in de handel gebracht via uitgeverij Johan Rosenboom te Heerlen, ook wel de Ariënsuitgeverij genoemd. Het is een volgegoten gipsen beeld, dat daarna is gepolygrameerd. Gegevens van een maker ontbreken. Het verschil met het beeld van Haaksbergen is, dat dit beeld nog de bril heeft, die er oorspronkelijk bij gegeven is. En de verkoper heeft het Ariëns beeld een origineel Sobriëtas kruisverbond-kruisje omgehangen. Het kruisje is van tin en aan de voorkant verbronsd.
– Dhr. H. Crijns kocht van een particulier uit Enschede in januari 2022 een Olieverf op doek schilderij, voorstellend de r.-k. kerk op de Oude Markt in Enschede die in 1863, na de stadsbrand is gebouwd en in 1932 is vervangen door de huidige St Jacobuskerk. In de periode dat Ariens in Enschede kapelaan was, was dit de kerk waaraan hij verbonden was. Links naast de kerk is de pastorie te zien die nu nog bestaat. Het schilderij is gesigneerd F.(Fedor) van Kregten, en waarschijnlijk in de jaren '20 van de vorige eeuw ontstaan. Na een restauratie zal het schilderij geschonken worden aan de Sint Jacobus de Meerdere-parochie te Enschede.
– In januari 2022 is herdacht dat in Haaksbergen veertig jaar geleden bij de textielfabriek ‘De Eendracht’ een Ariënsbeeld van Jan Kip uit Oldenzaal is geplaatst. Het beeld is geplaatst door het ijveren van het Ariëns Comité Haaksbergen en het Haaksbergse raadslid Thij Looman van de PvdA.
----
De navolgende documenten en/of archiefstukken konden worden achterhaald of verworven en aan de collectie van het eigen archief- en documentatiecentrum in Haaksbergen worden toegevoegd.
– Ontvangen van de familie J. Kottman: een oorkonde betreffende het lidmaatschap van het echtpaar Putten-Olieslager van de St Annavereniging Maarssen, gedateerd januari 1909. Ariëns heeft dus meteen al enkele maanden na zijn benoeming in Maarssen deze vereniging opgericht.
– Ontvangen van dhr. P. Quik uit Maarssen: een zeefdruk van Alphons Ariëns door Toorop, uit de serie zoals gemaakt door Sobriëtas in 1938. Deze zeefdruk was in 2008 geschonken aan de parochie ten behoeve van een bazaar voor de vernieuwing van de Heilig Hart-kerk en P. Quik heeft toen het schilderij gekocht.
- Ontvangen van mevrouw Van Maarsseveen-Siero een mes uit de tafelschikking van pastoor Alphons Ariëns, dat bij een veiling van zijn bezittingen begin twintigste eeuw is verkocht. Het mes is in het gezin Van Maarsseveen op velerlei wijzen gebruikt. Bij de Ariënsdag van augustus 2022 is het mes geschonken aan het Ariëns Comité.
---
Over of met betrekking tot Ariëns verschenen de afgelopen periode de volgende publicaties:
– Bij Valkhof Pers verscheen in september een nieuwe biografie van Schaepman, geschreven door Ton Crijnen en Ina Herbers: ‘Een groot emancipator. Mgr. dr. Herman Schaepman, politicus en dichter (1844-1903)’. Hierin komt ook de verhouding Schaepman – Ariëns ruim aan bod. In de loop van de tijd zijn er een twintigtal recensies en artikelen verschenen over dit boek.
Lees/download: Schaepman-brochure.
- De lezingen en speeches gehouden bij de presentatie van het boek op 9 september 2022 zijn door het KDC Nijmegen gebundeld in een digitale publicatie: Een groot emancipator. Mgr. dr. Herman Schaepman, politicus en dichter (1844-1903) – Lezingen en speeches bij de presentatie’.
– In dagblad ‘Trouw’ van 13 mei 2022 staat een artikel van Stijn Fens ‘Nederland komt er maar bekaaid vanaf als het om heiligverklaringen gaat’ naar aanleiding van de heiligverklaring van Titus Brandsma, waarin ook Alphons Ariëns wordt genoemd.
- In het voorjaar verscheen bij uitgeverij Het Land van Herle in Heerlen een nieuw boek over Dr. Henri Poels ‘Mgr. dr. Henri Poels. Leven en werk van een sociaal bewogen priester en pionier’, met daarin een bundel artikelen over het leven en werk van deze sociale priester uit het bisdom Roermond. In het boek komt ook Alphons Ariëns voor.
- Dhr. H. Crijns schreef een artikel ‘Alphons Ariëns pastoor in Maarssen 1908-1926’, dat allereerst is gepubliceerd in de Ariëns Prijs publicatie ‘Er gebeurt meer dan je doet. Met 25 diaconale initiatieven in het aartsbisdom Utrecht. Theologisch commentaar door de jury Ariëns Prijs 2022’, pag. 6-9. Het artikel verscheen tevens in: ‘OpTocht’, bisdomblad aartsbisdom Utrecht, Dienst Communicatie aartsbisdom Utrecht, 33(2022)7, september, pag. 20-23. Het werd ook gepubliceerd in ‘Diakonie & Parochie’, uitgave van het Officium Caritatis, Utrecht, 35(2022)3, september 2022.– In het voorjaar 2022 is een boek verschenen van dr. Chr. Dols over zijn afkomst: ‘Veurvaajers. Een crossmediale geschiedenis van Zuid-Limburg in tien familieverhalen, 1780-1980’, met informatie over Alphons Ariëns.
- Mw. N. Serrarens-Wijngaards publiceerde een boek ‘Ikonen van diakonie. Bronnen van bewogenheid en solidariteit’. Arnhem, 2021. Daarin ook een beschrijving van Alphons Ariëns op p. 14-16.
- In de Overijsselse Historische Bijdragen 2022 staat een artikel van Jan Braakman: “‘Tot vermeerdering van godsvrucht’. Lambertus Engbers, de laatste aartspriester van Twente (1829-1853), en de devotionalisering van het Twentse achterland”. Engbers heeft o.a. een vereniging opgericht tegen drankmisbruik. Het artikel geeft een beeld van hoe er al aanzetten tot drankbestrijding zijn geweest in Twente vóór de komst van Ariëns.
– Diaken Th. Reuling ofs heeft ontdekt dat in het jubileumboek “100 jaar vakbeweging Gaanderen” (1994) een interessante passage over Alphons Ariëns staat. De oudheidkundige vereniging van Wehl doet verder onderzoek n.a.v. de foto uit 1906, waarop Ariëns een groep drankbestrijders in Wehl toespreekt. Deze foto is gevonden in het boekje ‘Dr. Ariëns aan het woord. Eene beknopte uiteenzetting van het Alcoholisme en deszelfs bestrijding’, Sobriëtas, Maastricht, 1906, pag. 3.
– Het nummer 2022/30 van ‘KDC Impressie. Tijdschrift voor Katholiek Erfgoed’, p. 4-7 bevat een artikel van dr. Chr. Dols: ‘Van League of the Cross naar Kruisverbond. Over Alfons Ariëns en kardinaal Henry Manning’. Het is een verkorte weergave van de Ariëns Lezing 2022. De film van de Ariëns Lezing 2022 is terug te zien op het YouTube kanaal van het KDC Nijmegen https://youtube/PcE46XRK77M
https://www.ru.nl/kdc/@1363322/lezingen-speeches-schaepman-symposium-terug-lezen/
– In de digitale Nieuwsbrief van het Ariëns Instituut van 24 mei 2022 wordt verwezen naar het overzicht van bidprentjesop onze website.
– In het aprilnummer van het bisdomblad OpTocht, 33(2022)4 pag. 4 staat het artikel ‘Meertalige bidprentjes Alphons Ariëns’.
- Rondom de Ariëns Prijs voor Diaconie Aartsbisdom Utrecht 2022 verschenen tussen september 2021 en december 2022 in verschillende media, digitale nieuwsbrieven, websites etc. ruim 120 artikelen, voor zover aan het Ariëns Comité bekend. Er is een ‘Persoverzicht van de Ariëns Prijs voor Diaconie 2022’ opgesteld.
– Over de Ariëns Prijs voor Diaconie 2022 verschenen in het bisdomblad OpTocht twee artikelen, te weten: ‘Stembus Ariëns Prijs voor Diaconie geopend’ in 33(2022)7 september p. 8 en ‘Ariëns Prijs 2022 uitgereikt in Deventer’ in 33(2022)9 november, p. 18-19. Dit laatstgenoemde artikel is in aangevulde vorm ook geplaatst in Diakonie & Parochie 35(2022)4 december, p. 29-32.
– Een verslag van de Ariënsgedachtenis-viering op 20 november in Enschede staat in ‘OpTocht’ 33(2022)10 december, p. 17, onder de titel ‘Herdenking van Ariëns: priester met een missie’.
- Dhr. J. Hinke hield in 2022 twee lezingen over Alphons Ariëns. Op 24 maart te Hengelo (Ov) voor de Vrienden van de Historie van de Vakbeweging, afd. Twente en op 26 oktober in Nijverdal voor CNV senioren afd. Overijssel.
– Het Ariens Comité en stichting Sobriëtas, als rechthebbenden, tekenden een licentieovereenkomst voor de digitalisering en het online beschikbaar stellen door de Koninklijke Bibliotheek van ‘De Dam, katholiek maandblad tot bevordering van de zedelijke hoofddeugd van matigheid’, een uitgave van Sobriëtas, St. Franciscus en de Dr. Ariëns-vereeniging (1952-1964).
- Steun het Ariëns Comité: NL67 RABO 0118 0417 38
Ariënsjaar 2022
In 2022 is het 100 jaar geleden dat Ariëns zijn 40-jarig priesterjubileum vierde. Maar het is niet zo, dat hij bij die gelegenheid zijn kelk weer terug geschonken kreeg, die hij ooit uit geldnood had verkocht. Pastoor ten Have wees ons er op dat dat gebeurde bij gelegenheid van zijn benoeming tot Geheim Kamerheer in 1919. Het ‘cadeau’ bij zijn 40-jarig priesterschap werd bestemd voor een leerstoel Missiologie aan de op te richten katholieke universiteit. Daarom besteden we dit jaar ook aandacht aan onderwerpen gerelateerd aan missie.
– vanaf nu zal het gedenkjaar 2028 (Ariëns 100 jaar geleden overleden) een steeds terugkerend agendapunt zijn.
- Steun het Ariëns Comité: NL67 RABO 0118 0417 38
Jaarverslag 2021 van de Stichting Het Ariëns-Comité
Een jaar van de Stichting Het Ariëns-Comité (in het vervolg genoemd het Ariëns Comité) omvat normaal gesproken naast een vaste structuur van activiteiten en vergaderingen, een diversiteit aan andere gebeurtenissen. Omdat het Covid-19 virus ons ook dit jaar weer parten speelde, liepen in 2021 een aantal activiteiten anders dan gepland.
Van de vaste jaarlijkse activiteiten kon de Ariëns-herdenking in Maarssen, op de laatste zondag van augustus, wel doorgaan, maar met honderd mensen. De landelijke Ariënsgedachtenis-viering op de derde zondag van november in Enschede vond plaats in afgeslankte vorm. De Ariëns-lezing moest dit jaar helaas weer afgelast worden.
Een aantal andere vaste activiteiten waren gelukkig minder vatbaar voor de ontregelende invloed van het corona virus, zoals de zorg voor de devotiekapel in de St. Jacobus de Meerdere kerk te Enschede, de voortgang in het proces voor de zaligverklaring van de Dienaar Gods Alphons Ariëns en het bijhouden van de website www.arienscomite.nl.
– Van de beide halfjaarlijkse bestuursvergaderingen van het landelijk Ariëns Comité in Apeldoorn kon alleen de najaarsvergadering op 16 september doorgang vinden.
Het bestuur ontving twee legaten, het ene via Landelijk bureau DISK en het andere van dhr. K. Blaauwhof, in leven onder meer voorzitter van de Vincentiusvereniging Vlijmen.
– Daarnaast vindt elk jaar in januari het overleg plaats tussen het dagelijks bestuur van het Ariëns Comité en mgr. Th.C.M. Hoogenboom, hulpbisschop en vicaris-generaal van het Aartsbisdom Utrecht. Dit keer was het op 2 maart, omdat in januari nog strenge lockdown maatregelen golden. Besproken werden in het bijzonder het jaarverslag van het Ariëns-Comité en zaken die te maken hebben met de voortgang in het zaligverklaringsproces van de Dienaar Gods Alphons Ariëns.
– De Ariënsgedachtenis-viering in de St. Jacobus de Meerdere kerk te Enschede op zondag 21 november moest het dit keer doen zonder een bisschop als celebrant en zonder medewerking van de Stadsharmonie. Pastoor P.F. Daggenvoorde was de celebrant. Diaken Theo Reuling ofs. ging mede voor. Er waren meer kerkgangers dan verwacht. Tijdens de viering werden herdacht mr. Th. Ariëns, oud neef van Alphons Ariëns en oud lid van het Ariëns Comité, zijn broer mr. J. Ariëns en dhr. K. Blaauwhof.
– De jaarlijkse Ariëns-herdenking in Maarssen vond plaats op zondag 29 augustus. Zoals altijd was er eerst een stille bedevaart van de Heilig Hartkerk in Maarssen naar de begraafplaats Beresteijn, waar een gebedsviering bij het graf van Alphons Ariëns werd gehouden met mgr. Th.C.M. Hoogenboom als agens. Deze was ook de hoofdcelebrant in de daarop volgende Eucharistieviering in de Heilig Hartkerk. Aanwezig waren traditiegetrouw de docenten en seminaristen (en hun naaste familie) van de Utrechtse priesteropleiding het Ariënsinstituut. Voor hen vormt de Ariënsdag in Maarssen de start van het nieuwe studiejaar. Ariënszondag is in Maarssen altijd een hoogtijdag. Ondanks de corona beperkingen was de kerk goed gevuld met mensen, die onderling voldoende afstand bewaarden. De stemmige eucharistieviering werd opgeluisterd met zang door cantors, die eindigden met het huldelied voor Alphons Ariëns.
– Ook in de geloofsgemeenschap van de H. Willibrord te Steenderen (die deel uitmaakt van de parochie HH. Twaalf Apostelen) werd dit jaar weer aandacht geschonken aan Alphons Ariëns.
De Ariëns Lezing 2020 zou gehouden worden door dhr. Chris Dols, conservator Radboud Erfgoed bij de Universiteitsbibliotheek Nijmegen. De lezing was, na al enkele eerdere verplaatsingen vanwege de corona crisis, doorgeschoven naar november 2021, maar moest ook toen worden afgelast. De lezing staat nu geprogrammeerd voor2022. De teksten van de voorgaande Ariëns-lezingen (2001 tot en met 2019) staan integraal op de website www.arienscomite.nl.
De organisatie rond de Maria-Ariëns kapel is in handen van de parochie St. Jacobus de Meerdere, i.c. de gelijknamige locatie, te Enschede. Mw. Slaghuis-Almari en mw. Kortman-Huizinga houden de kapel netjes. Ook de interieurgroep draagt hier haar steentje aan bij. Het Ariëns Comité is hen daar zeer dankbaar voor. Omdat de Maria-Ariënskapel uit voorzorg gedurende bepaalde perioden gesloten moest worden, waren in dit corona jaar de bezoekersaantallen aan fluctuaties onderhevig. Door de bank genomen zijn er dit jaar minder bezoekers geweest dan in voorgaande jaren.
Er zijn ook dit jaar weer vorderingen gemaakt in het zaligverklaringsproces van de Dienaar Gods Alphons Ariëns.
- Het Ariëns Comité werkt sinds 2015 aan een nieuwe Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis Alphonsis Ariëns, in te dienen bij de Congregatie voor Zalig- en Heiligverklaringen in Rome. Vijf onderdelen hiervan zijn inmiddels klaar en aan het zesde wordt gewerkt. Alle teksten van hoofdstukken en brondocumenten zijn in het Italiaans vertaald door dhr. R. Valk. Dit zesde onderdeel is de Fama Sanctitatis (de geschiedenis van de roep van heiligheid en de levende devotie). De (samenvattende) tekst voor dit zesde onderdeel is einde 2021 gevorderd van 1928 tot en met 1945. Voor elke vermelding is een achterliggend brondocument aanwezig.
- dhr. H. Crijns heeft het afgelopen jaar veel tijd besteed aan bronnenwerk voor het te schrijven hoofdstuk over de Fama Sanctitatis voor de Positio super vita, virtutibus et fama sanctitatis Alphonsi Ariëns. Vooral bronnen van de jaren zestig tot negentig zijn aan bod gekomen. Het is nu mogelijk om het schrijfwerk aan dit hoofdstuk te vervolgen vanaf 1945.
- Vice-postulator Henri ten Have heeft dit jaar in Rome kennis gemaakt met de in 2020 nieuw benoemde relator, de Poolse pater Sczczepan (Stefan) Praskiewicz.
- Het Ariëns Comité blijft oproepen tot nieuwe getuigenissen van gebedsverhoring op voorspraak van Ariëns.
Andere activiteiten rond zaligverklaring en devotie
- De Engelse vertalingen van het bidprentje en van de gebedsfolder zijn dit jaar rondgekomen. Het bidprentje is tevens in januari 2021 voorzien van een nieuw imprimatur door W.J. kardinaal Eijk. Gelijktijdig met het drukken van het Engelse bidprentje en de gebedsfolder zijn de Nederlandse en de Italiaanse versies herdrukt. In al deze drie talen bestaat nu ook een digitale versie.
- Na bekendmaking hiervan aan zoveel mogelijk mensen die in het verleden een reliek hadden aangevraagd, kwamen allerlei reacties binnen en zijn naar verschillende delen in de wereld papieren en digitale versies opgestuurd. Op de Filipijnen is men zelfs op basis van het digitale voorbeeld zelfstandig bidprentjes gaan bijdrukken. In het kielzog hiervan zijn ook een aantal exemplaren van de Italiaanse versie van de Ariëns-biografie van H. ten Have aangevraagd en naar Italië, Kroatië en Portugal gezonden.
- In 2021 hebben we geen nieuwe reliekaanvragen gekregen.
- De heren H. Crijns en J. Hinke hebben het afgelopen jaar een geïllustreerd Overzicht van Ariëns Bidprentjes gemaakt. Het begint in 1928 en loopt door tot en met het laatst verschenen bidprentje, de Engelse van 2021. Het overzicht van de bidprentjes bevat een datering, korte beschrijving en afbeeldingen van elke zijde. Het document is ook te lezen op onze site: https://arienscomite.nl/over-ariens/publicaties/402-overzicht-bidprentjes-ariens-2021
- Vanuit het onderzoek naar Ariëns devotieprentjes en afbeeldingen op het internet heeft dhr. H. Crijns contact gehad met het KDC te Nijmegen en met diverse plaatselijke historische kringen, o.a. van Losser, Vorden en Heemskerk. De Historische Kring Heemskerk had twee bidprentjes van Ariëns in bezit. Een daarvan is bijzonder, omdat het een bijzonder type bidprentje is met een handgeschreven naam van een ‘vriend(in) van Ariëns’. Het contact met de Historische Kring Heemskerk heeft geleid tot nieuwe scans van de bidprentjes, die op de site zijn geplaatst: www.historischekringheemskerk.nl/cgi-bin/bidprent.pl?ident=10303&search=VELD%20material%20Gedenk-/Herdenkingsplaatje&inword=2&display=list&istart=1 Toen de bidprentjes goed gescand waren en op de site geplaatst, heeft het bestuur de twee bidprentjes geschonken aan het Ariëns Comité.
- Ook zijn er contacten geweest met de Ariëns Katholieke Studenten van de Universiteit Twente vanwege de uitgave van hun bidprentje bij gelegenheid van de Passion in Enschede in 2015.
- Tijdens de wekelijkse eucharistieviering op maandagavond in de St. Jacobus de Meerdere kerk te Enschede wordt elke keer tijdens de voorbeden gebeden voor de zaligverklaring van de Dienaar Gods Alphons Ariëns. Dit gebeurt ook tijdens de Eucharistische Aanbidding in dezelfde Jacobuskerk op maandag- en dinsdagavond.
De website www.arienscomite.nl functioneert goed, zowel qua structuur als wat betreft de beveiliging. Ook wordt er voldoende kopij aangeleverd. Het aantal hits op de site loopt gestaag op. Er zijn dit jaar een aantal digitale Nieuwsbrievenuitgegaan, onder meer vanwege het aanpassen van activiteiten als gevolg van corona maatregelen.
Vanwege covid-19 hebben we in 2021 minder kunnen doen met het jaarthema ‘Ariëns en het Geert Groote Genootschap’ dan gehoopt. Wel hebben we de titels van een groot deel van de 745 uitgaven van het G.G.G. kunnen achterhalen. Een bezoek aan het KDC zou wellicht de lijst compleet kunnen maken.
Begin juni heeft dhr. H. Crijns overlegd met mgr. Th.C.M. Hoogenboom over de start van de Ariëns Prijs voor Diaconie 2022. Er is gewerkt aan aanvulling van de jury en er zijn een begroting en een communicatieplan opgesteld. In september zijn een folder, voordrachtformulier plus begeleidende brief naar de parochies en de caritas instellingen verzonden met het verzoek voordrachten in te dienen. Hierop zijn 23 aanmeldingen binnengekomen. Omdat er door de corona pandemie minder samenkomsten en groepsactiviteiten mogelijk waren, waren er ook iets minder diaconale initiatieven dit jaar.
Het Ariëns Comité onderhoudt contacten met verschillende organisaties, die een band hebben met Alphons Ariëns.
- De contacten met de Franciscaanse familie lopen vooral via ons bestuurslid diaken T.H.M. Reuling ofs. van de Orde van Franciscaanse Seculieren.
- De band met vakcentrale FNV loopt via dhr. G. van der Meulen, lid van het bestuur, terwijl dhr. A. van Kints de band met de vakcentrale CNV onderhoudt.
- De band met het Katholiek Documentatie Centrum Nijmegen wordt onderhouden door bestuurslid dhr. C. Dols.
- Het Ariëns Comité heeft goede contacten met de RK Studentenvereniging Alfons Ariëns van de Universiteit Twente (officieel genaamd: Stichting Ariëns Katholieke Studenten). Helaas waren die contacten in de praktijk minimaal in dit coronajaar.
- Met het Ariënsinstituut, het seminarie van het Aartsbisdom Utrecht, zijn jaarlijks contacten, die o.a. samenhangen met de Ariëns-herdenking in Maarssen eind augustus.
- De Koninklijke Enschedese Leo Harmonie, vaste deelnemer aan de Ariëns gedachtenisviering, fuseerde in 2020 met het Muziekcorps der voormalige Schutterij tot de Stadsharmonie Enschede. Onze betrekkingen met deze harmonie zullen dezelfde blijven.
- Soortgelijke banden zijn er met het Ariënskoor van de parochie St. Jacobus de Meerdere.
- Vanwege hun financiële ondersteuning van onze werkzaamheden voor de causa Alphons Ariëns ontvangt de Stichting Sobriëtas elk jaar een rapportage over de voortgang hiervan.
De ontwikkelingen rond het Ariënsplein in Enschede worden door Ariëns Comité-bestuurslid en buurtbewoner dhr. A. Bakker gevolgd via een klankbordgroep. Na jarenlange voorbereidingen zijn de werkzaamheden voor de herinrichting dit jaar gestart en in september afgerond. Hoewel nog wat kaal staat het standbeeld van Ariëns nu centraal op het Ariënsplein, dat tevens de toegang is geworden tot de nieuwe campus van de Saxion Hogeschool.
De tentoonstelling ‘Ariëns & Eendracht’ in Theeschenkerij Jordaan aan de Scholtenhagenweg 42 te Haaksbergen (nabij de ingang van het Recreatiehof ’t Stien’nboer) is in de loop van 2021 afgebouwd. De attributen zullen worden opgeslagen in de sacristie van de St. Jacobuskerk te Enschede. Het plan is om voorafgaande daaraan de tentoonstelling digitaal vast te leggen in samenwerking met Hogeschool Saxion Twente en De Museumfabriek te Enschede.
Ook in 2021 werden weer documenten en voorwerpen aan het archief en de collecties van het Ariëns Comité toegevoegd. Ook verschenen er weer publicaties over Ariëns. Voor de resultaten op dit gebied verwijzen we naar de Bijlage bij dit Jaarverslag.
J.N. Hinke, secretaris
m.m.v. van H.J.G.M. Crijns, vice-voorzitter
Bijlage bij het Jaarverslag 2021 Ariëns-Comité
Het Ariëns Comité verzamelt kunstwerken, voorwerpen en boeken die met Ariëns te maken hebben.
De navolgende objecten konden in 2021 worden getraceerd of aan de collectie van het eigen archief- en documentatiecentrum in Haaksbergen worden toegevoegd.
De kunstenaar Bon Ingen-Housz (1881-1953) maakte in 1937 een verkleinde weergave van het Ariëns standbeeld van Falise in Enschede. Het landelijk R.K. Werkliedenverbond kocht hiervan een serie beelden voor de eigen kantoren. Van de serie van vermoedelijk 20 beelden, heeft het Ariëns Comité er 16 in beeld. Op de website staat alle informatie over deze serie en waar de beelden zich bevinden.
- Begin dit jaar liet mw. Anna Doorenbosch-Schuurmans weten, dat haar vader dhr. Nico Schuurmans ook in het bezit is geweest van een Ariënsbeeld van Bon Ingen-Housz. Nico Schuurmans heeft tussen 1932 en 1953 veel functies vervuld binnen de KAB en de KAJ (Katholieke Arbeiders Jeugd) en is van daaruit actief geweest in veel katholieke verenigingen en verbanden plus de politiek. In 1953 werd hij gekozen in de Eerste Kamer. Het beeld is in 1983 meegegaan met zijn zoon, toen deze naar Australië emigreerde met zijn gezin. Het is anno 2021 in het bezit van de kleinzoon Kevin Schuurmans, die woont in Perth, West Australië. Er zijn dus wellicht meer dan 20 beelden in omloop, want uit bronnen van de (KAJ) blijkt, dat ook zij hebben gewerkt met het geven van Ariëns-beelden aan mensen uit hun organisatie.
- In augustus meldde zich dhr. Peter Maria van Herpen met het bericht, dat hij ook een exemplaar van het Ariëns-beeld in huis heeft, en wel in Zwitserland, in de buurt van Zürich. Hij heeft het beeld geërfd van zijn recent overleden vader dhr. Ton van Herpen. In de IJmond is Ton van Herpen in 1956 directeur geworden van de Levensschool op de Brink in Beverwijk, die later als ‘Vormingscentrum’ naar de Heirweg in Velsen-Noord verhuisde. Later werd hij actief in de politiek van Beverwijk en vervulde hij velerlei bestuurlijke functies. Daarvoor was hij actief binnen de KAJ, waar hij secretaris is geweest. Ton van Herpen ontving bij zijn afscheid van de KAJ op 12 december 1956 een Ariëns-beeld.
- In het voorjaar van 2021 bleek dat een Ariëns-beeld in het bezit is gekomen van het Museum Krona te Uden onder inventarisnummer 201. Het beeld is geschonken door de KNV-afdeling Tilburg. Het beeld wordt op de website toegeschreven aan August Falise met als jaar 1934, terwijl het dus van Bon Ingen-Housz is. Het origineel is van 1937, terwijl de serie van 1938 is.
- dhr. Paulus Tilma is op 5 juni 2021 tot priester gewijd. Hij heeft een exemplaar van het Ariëns-beeld ontvangen van diaken M. Schulpen, emeritus diaken in Maarssen. Schulpen heeft het beeld aan Paulus Tilma geschonken bij gelegenheid van zijn priesterwijding, omdat Tilma is opgegroeid in Maarssen en de H. Hartkerk, waar Alphons Ariëns pastoor is geweest, goed kent, evenals de jaarlijkse herdenkingen eind augustus. Tilma heeft gestudeerd aan het Ariënsinstituut, waar ook zo’n beeld staat. Diaken Schulpen heeft het beeld gekregen van dhr. Frans Maurits, de directeur van de oude r.k. jongensschool in Maarssen, die een neef van hem was. Het beeld is waarschijnlijk in de jaren dertig op de school terecht gekomen of aan dhr. Maurits geschonken bij zijn afscheid van de school.
- Uit een reactie van dhr. B. Gosen uit Enschede blijkt dat er behalve deze bronzen beelden van Ariëns ook gipsen beelden bestaan. Er staat een nader gesprek met hem op het programma.
– Dhr. H. Crijns kon in december een eiken Ariëns beeld kopen, dat door dhr. Simon ten Bruin was aangeboden op Marktplaats. Dhr. Ten Bruin is een particulier verzamelaar van heiligenbeelden. Hij heeft het beeld vijftien jaar in bezit gehad en verworven op een veiling in België. Het beeld is gemaakt door Victor Theo Sprenkels (1878-1959). Deze werkte in Roermond op de ateliers van Cuypers. Hij was er directeur tot aan zijn pensioen in 1943. Het Ariëns-beeld van Sprenkels is vermoedelijk rond 1937 gemaakt. Wellicht in het kader van de prijsvraag, die het Ariëns Comité destijds haduitgeschreven om beelden of afbeeldingen te maken van Alphons Ariëns. Naar de geschiedenis van dit unieke beeld wordt nog verder onderzoek verricht.
– Ariëns Comité-lid dhr. P. Quik (her)ontdekte in de kopieerkamer van de pastorie in Maarssen een schilderij (ca 50 x 60 cm) met het thema Alphons Ariëns. Het schilderij blijkt gemaakt bij gelegenheid van de uitbreiding van de lagere school met twee klassen voor kleuters in 1981 door H. van de Bosch, docent en later directeur van de A. Ariënsschool en na de fusie met de Jan Geerteschool van De Pionier. Het schilderij geeft het Ariëns-standbeeld uit Enschede weer met de bouwplannen voor de uitbreiding van de school. De zwarte kleur van het schilderij is in de loop van de tijd veranderd in blauw. Er wordt over gesproken om het schilderij een betere plek te geven in Maarssen.
– Aangeschaft kon worden het boekje ‘Dr. Ariëns aan het woord’, uitg. Sobriëtas, 1906. Hierin staat een foto van Dr. Ariëns sprekend tijdens een Sobriëtas propagandabijeenkomst te Wehl in 1906. Het is een van de zeldzame actiefoto’s van Ariëns.
– De schenking van de familie Verbeek in 2020 bevatte o.a. het boek ‘Naar Leo’s gouden priesterfeest’. Alphons Ariëns schreef dit onder het pseudoniem ‘Pellegrino’ naar aanleiding van zijn deelname aan de Nederlandse bedevaart naar het gouden priesterfeest van Paus Leo XIII in 1888. Dhr. H. Crijns maakte een digitale versie van het boek. Het is ook online te bekijken via: https://kdc-opac.hosting.ru.nl/Details/archive/110531524
De navolgende documenten en/of archiefstukken konden worden achterhaald of verworven en aan de collectie van het eigen archief- en documentatiecentrum in Haaksbergen en/of die van het KDC te Nijmegen worden toegevoegd.
- In het voorjaar ontving het Ariëns Comité uit de nalatenschap van Kardinaal Simonis enkele krantenberichten rond het eerste diocesane proces van zaligverklaring van Alphons Ariëns, twee artikelen, en twee fotokaarten van Alphons Ariëns.
- dhr. Erik Sengers stuurde ons digitale foto’s toe van een correspondentie tussen Alphons Ariëns en pater Sjef Nouwensvan de Abdij van Berne, bestaande uit brieven en kaarten. Erik Sengers was in de Abdij Heeswijk voor archiefstudie voorzijn boek Paters van de Sociale actie (2019). Dhr. Hub Crijns heeft die foto’s per pagina omgezet in jpg-bestanden en getranscribeerd in Word-bestanden. Dit archief is ook toegezonden aan het KDC te Nijmegen.
– Ook ontvingen we een map met originelen van de correspondentie van Ariëns met kapelaan Balk uit het zogenoemde Nijmeegse Dossier betreffende aantijgingen van rector Thompson in het blad ‘Rome’. De brief en twee briefkaarten zijn afkomstig van vicaris P. Rentinck en nu aanwezig in het archief Ariëns Comité. Ook hiervan zijn de originelen gescand in pdf en jpg en getranscribeerd in Word-bestanden. Ook dit digitale archief is toegezonden aan het KDC te Nijmegen als waardevolle aanvulling voor het Ariëns archief.
- Begin juni nam een kleinzoon van dhr. Henri Hermans contact op met het Ariëns Comité. Henri Hermans was in het bisdom Roermond een voortrekker van de katholieke arbeidersbeweging, had zitting in het landelijk bestuur van het Werklieden Verbond en was mede oprichter van het eerste Ariëns Comité. De kleinzoon is naar Amerika verhuisd en heeft aan het Comité een doos met brieven en geschriften van Ariëns en Hermans geschonken. Een deel van het ontvangen archief is ook digitaal beschikbaar via de Koninklijke Bibliotheek en het Ariëns archief van het KDC.
– Medio mei nam dhr. Louis M. Dicker uit Hoensbroek contact met ons op, omdat hij onderzoek wil doen naar de Rolducse periode van Ariëns. Zelf is hij ook Rolducien en hij houdt een website bij waarop hij de resultaten publiceert van zijn onderzoekingen naar de geschiedenis van Rolduc (www.rolduc.org). Hij is van plan op zoek te gaan naar foto’s waarop Ariëns zou kunnen staan, aantekeningen omtrent het gedrag van de leerlingen, de lesstof, enz. Een foto, waar Ariëns op staat als leerling van de hoogste klas van het gymnasium, is al toegestuurd.
Over Ariëns verschenen de afgelopen periode de volgende publicaties:
- In het Jaarboek Twente 2020, p. 69-79 staat een artikel van Erik Mijnheer: ‘Hoge hoedenplastiek? Kritische noten bij dr. Schaepman en dr. Ariëns in brons door August Falise’. Het handelt over de vraag, die indertijd ook al gesteld werd, of Falise wel de meest geschikte kunstenaar was om deze beelden te maken.
- Het Enschedese huis-aan-huis-blad ‘Huis aan huis’ van 30 juni 2021 bevat een artikel ‘Standbeeld Dr. Alfons Ariëns krijgt vrij panorama’, geschreven door John Schiffel, bekend van de Stichting Behoud Sint Josephkerk Enschede.
- KDC Impressie. Tijdschrift voor Katholiek Erfgoed 2021/29, p. 14-17 bevat een interview met Ton Crijnen en Ina Herbers, de auteurs van de in 2022 te verschijnen nieuwe biografie van Mgr. dr. Herman Schaepman. Daarin wordt ook ingegaan op de verhouding Schaepman – Ariëns. Deze verhouding komt ook in het boek uitgebreid aan de orde.
- Hub Crijns schreef een artikel over Sint Jozef, patroon van de arbeid, waarin hij opent met Alphons Ariëns, die in 1889 in Enschede de eerste R.K. Werklieden Vereeniging opricht en deze noemt naar Sint-Joseph. Al snel volgde men overal in Nederland zijn voorbeeld, steeds onder dezelfde naam. Het artikel vervolgt met schetsen van de katholieke visie op arbeid, het feest van Sint Jozef, eerst op 19 maart en sinds 1955 door Paus Pius XII ook op 1 mei, en de zondag van de arbeid sinds 1981. Het artikel ‘Sint Jozef, patroon van de katholieke werklieden’ is gepubliceerd in: ‘OpTocht’, bisdomblad aartsbisdom Utrecht, Dienst Communicatie aartsbisdom Utrecht, 32(2021)3, maart, pag. 18-19. Ook staat het artikel in het tijdschrift ‘Diakonie & Parochie’, uitgave van het Officium Caritatis, Utrecht, 34(2021)1, maart, pag. 28-30.
- Hub Crijns schreef ook, bij gelegenheid van het feit dat Alphons Ariëns in 1921 het Geert Groote Genootschap oprichtte, het artikel ‘Alphons Ariëns en het Geert Groote Genootschap’. Dit is eveneens gepubliceerd in: ‘OpTocht’, 32(2021)9 november, pag. 20-22. En ook in ‘Diakonie & Parochie’, 34(2021)4, december, pag. 28-30.
- Voor het Hilversumse parochieblad Drieluik heeft Jan Hinke vijf artikeltjes geschreven. Twee over Mgr. H. van de Wetering, die pastoor is geweest van de Vitus-parochie van Hilversum. En drie over Alphons Ariëns, voor wie Hilversum geen onbekend terrein was. Hij kwam vaak op bezoek bij zijn opa en oma en later zijn ooms Povel, die niet ver van de Vituskerk woonden.
- Op 15 juni 2021 heeft pastoor Henri ten Have een online lezing gegeven over Ariëns voor de studenten van de RK Studentenvereniging Alfons Ariëns van de Universiteit Twente.
- Het artikel ‘Alphons Ariëns, de rode kapelaan van de katholieke vakbeweging’, dat door de historicus en publicist Wim H. Nijhof al in 2013 was gepubliceerd, is in 2021 ook geplaatst op de site https://www.geschiedenisvanenschede.nl/historie/alphons-ariens-de-rode-kapelaan
- Steun het Ariëns Comité: NL67 RABO 0118 0417 38
Financieel overzicht 2021
Inkomsten en uitgaven 2021 | |
Baten | |
Verkopen winkel | |
Giften | € 125 |
Legaten | € 23.000 |
Rente | € 3 |
Ariensprijs 2019 subsidie DISK | € 3.500 |
Subsidie t.b.v. proces zaligverklaring | |
Totaal | € 26.628 |
Lasten | |
Overhead kosten | € 350 |
Lezingen | |
Herdenkingen | |
Inkopen winkel | |
Diverse subsidies | |
Kosten m.b.t. zaligverklaring | € 138 |
Reservering zaligmakingsproces | |
Kosten Ariënsprijs 2019 | |
Reservering Ariënsprijs | |
Totaal | € 488 |
Resultaat | € 26.140 |
Vermogen op 31 december 2021 | |
Reservering Ariënsherdenking | € 17.000,00 |
Reservering Ariënsprijs | € 3.500,00 |
Reservering zaligmakingsproces | € 32.074,10 |
Algemene reserve | € 6.320,55 |
Vermogen | € 58.894,65 |
- Steun het Ariëns Comité: NL67 RABO 0118 0417 38